Z okazji 101 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości zapraszam do udziału w konkursie na plakat przedstawiający sylwetkę i osiągnięcia polskiego uczonego pracującego w 2. połowie XIX w. / na początku XX w., prowadzącego badania w dziedzinie medycyny, biologii, chemii, fizyki lub geografii.
Utrata niepodległości Polski w roku 1795 nie przerwała rozwoju polskiej nauki, stworzyła jednak niekorzystne ku temu warunki. Brak opieki własnego państwa oraz represje ze strony władz zaborczych negatywnie wpływały na ciągłość czy specjalizację poszczególnych dyscyplin naukowych.
Z powodu represji lub braku warsztatów naukowych na ziemiach polskich wielu uczonych działało poza obszarem ojczyzny. Ci, którzy nie wyemigrowali pracowali na prowincji, poza ośrodkami naukowymi, łącząc pracę badawczą z zawodową w zawodzie lekarza, nauczyciela lub urzędnika (była ich większość, ponieważ ocenia się, że w roku 1914 badaniami naukowymi w Polsce zajmowało się ponad 2 tys. osób, w tym tylko 800 uczonych zatrudnionych było w uczelniach).
Utrata niepodległości spowodowała, że nauka – obok literatury, malarstwa i muzyki – stała się czynnikiem umacniającym siły duchowe i materialne narodu. Pomimo braku własnego państwa w 2. połowie XIX w. i na początku XX w. wielu polskich uczonych wniosło istotny wkład do rozwoju światowej nauki lub prowadziło badania na poziomie europejskim. Stanowiło to fundament dla postępu różnych dziedzin u progu odbudowy kraju po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku.
Wśród nich byli między innymi: Karol Olszewski, Zygmunt Wróblewski, Kazimierz Funk, Ignacy Łukasiewicz, Maria Skłodowska-Curie, Napoleon Cybulski, Jan i Jędrzej Śniadeccy, Marceli Nencki, Marian Smoluchowski, August Witkowski i wielu innych.
Czytaj więcej: Konkurs: Polscy naukowcy u progu niepodległości (październik 2019)