Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy

Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (czyli tzw. Fundusze norweskie i EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Islandię, Norwegię i Liechtenstein nowym członkom UE – kilkunastu państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (który tworzą państwa UE oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia). W zamian za udzielaną pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego UE mimo, że nie są jej członkami. Głównym celem Funduszy norweskich i Funduszy EOG jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem. 3 maja 2016 r. Islandia, Liechtenstein i Norwegia osiągnęły porozumienie z UE w sprawie kształtu III edycji Mechanizmu Finansowego EOG (2014-2021), podpisując Protokół 38c do Umowy o EOG. Jednocześnie Norwegia podpisała porozumienie z UE w sprawie Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Odbiorcami nowej edycji Funduszy norweskich i EOG (2014-2021) jest łącznie 15 krajów UE – czyli 12 państw, które przystąpiły do wspólnego rynku w 2004, 2007 i 2013 r. oraz Grecja i Portugalia. Polska podpisała umowy międzyrządowe (Memoranda of Understanding) w sprawie III edycji funduszy norweskich i EOG (2014-2021) 20 grudnia 2017 r., otrzymując na ich mocy 809,3 mln EUR (z łącznej puli ponad 2,8 mld EUR), co czyni ją podobnie jak w poprzednich edycjach, największym beneficjentem. Za koordynację wdrażania Funduszy norweskich i EOG w Polsce odpowiada Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, pełniące rolę tzw. Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK) dla Funduszy norweskich i EOG. Jako KPK, MIiR prowadzi stałą współpracę z Biurem Mechanizmów Finansowych w Brukseli. Poszczególne programy III edycji Funduszy są wdrażane przez polskie instytucje publiczne. Wyjątek stanowią, podobnie jak w poprzednich edycjach, obszary „Społeczeństwo obywatelskie” oraz „Dialog społeczny – godna praca”, które będą zarządzane przez darczyńców (odpowiednio przez Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli oraz Innovation Norway). Programy w ramach III edycji Funduszy norweskich i EOG będą wdrażane do 2024 r. Wyjątek stanowi Fundusz Współpracy Dwustronnej, który będzie wdrażany do 30 kwietnia 2025 r.

Lista beneficjentów Funduszy Norweskich

Co to są Fundusze Norweskie?

1:

2:

Kliknij aby zobaczyc prezentacje

Ale ale, jak powstały Fundusze Norweskie?

Powstanie Funduszy

Fundusze EOG i norweskie są skutkiem porozumienia o EOG. Na mocy tego porozumienia Islandia, Liechtenstein i Norwegia stały się częścią rynku wewnętrznego UE, umożliwiającego swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób w obrębie Unii Europejskiej. Porozumienie o EOG określa wspólne cele współpracy, jakimi są zmniejszenie nierówności społeczno-ekonomicznych w Europie oraz umocnienie współpracy między państwami Europy.

Od momentu wejścia w życie porozumienia o EOG Islandia, Liechtenstein i Norwegia przyczyniają się do postępu społeczno-gospodarczego w państwach członkowskich UE oraz EOG. Udostępniane środki finansowe nosiły kolejno nazwę Mechanizmu Finansowego (1994–1998), Instrumentu Finansowego (1999–2003), a obecnie znane są pod nazwą Funduszy EOG i norweskich (2004-2009, 2009-2014, 2014-2021). W latach 1994-2014 Norwegia, Islandia i Liechtenstein przekazały łącznie 3,3 mld euro w ramach programów udzielania funduszy. Dalsze środki w kwocie 2,8 mld euro udostępniono w okresie finansowania 2014-2021. Wielkość funduszy przekazywanych przez wyżej wymienione trzy państwa – darczyńców jest uzależniona od wielkości ich powierzchni oraz PKB. W związku z powyższym w okresie od 2014 do 2021 r. wkład Norwegii w finansowanie Funduszy EOG i norweskich wyniesie 97,7%, Islandii 1,6% zaś Liechtensteinu 0,7% funduszy.

Od 2004 r. istnieją dwa odrębne mechanizmy: Fundusze EOG oraz Fundusze norweskie. Fundusze EOG finansują wszystkie trzy państwa, tj. Islandia, Liechtenstein i Norwegia; zaś Fundusze norweskie finansuje wyłącznie Norwegia. Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (czyli tzw. Fundusze norweskie i EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Islandię, Norwegię i Liechtenstein nowym członkom UE – kilkunastu państwom Europy Środkowej i Południowej oraz krajom bałtyckim. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (który tworzą państwa UE oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia). W zamian za udzielaną pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego UE mimo, że nie są jej członkami. Głównym celem Funduszy norweskich i Funduszy EOG jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie EOG oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem. 3 maja 2016 r. Islandia, Liechtenstein i Norwegia osiągnęły porozumienie z UE w sprawie kształtu III edycji Mechanizmu Finansowego EOG (2014-2021), podpisując Protokół 38c do Umowy o EOG. Jednocześnie Norwegia podpisała porozumienie z UE w sprawie Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Odbiorcami nowej edycji Funduszy norweskich i EOG (2014-2021) jest łącznie 15 krajów UE – czyli 12 państw, które przystąpiły do wspólnego rynku w 2004, 2007 i 2013 r. oraz Grecja i Portugalia. Polska podpisała umowy międzyrządowe (Memoranda of Understanding) w sprawie III edycji funduszy norweskich i EOG (2014-2021) 20 grudnia 2017 r., otrzymując na ich mocy 809,3 mln EUR (z łącznej puli ponad 2,8 mld EUR), co czyni ją podobnie jak w poprzednich edycjach, największym beneficjentem. Za koordynację wdrażania Funduszy norweskich i EOG w Polsce odpowiada Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, pełniące rolę tzw. Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK) dla Funduszy norweskich i EOG. Jako KPK, MIiR prowadzi stałą współpracę z Biurem Mechanizmów Finansowych w Brukseli. Poszczególne programy III edycji Funduszy są wdrażane przez polskie instytucje publiczne. Wyjątek stanowią, podobnie jak w poprzednich edycjach, obszary „Społeczeństwo obywatelskie” oraz „Dialog społeczny – godna praca”, które będą zarządzane przez darczyńców (odpowiednio przez Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli oraz Innovation Norway).

Programy w ramach III edycji Funduszy norweskich i EOG będą wdrażane do 2024 r. Wyjątek stanowi Fundusz Współpracy Dwustronnej, który będzie wdrażany do 30 kwietnia 2025 r. Program Operator Partner Programu (DPP) Wkład Funduszy norweskich i/lub EOG Rozwój przedsiębiorczości i innowacje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Innovation Norway 85 mln euro Rozwój Lokalny Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej Norweski Związek Władz Lokalnych i Regionalnych (KS), OECD 100 mln euro Badania naukowe Narodowe Centrum Nauki z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju Narodowa Rada Nauki 110 mln euro Edukacja Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Norweska Agencja Współpracy Międzynarodowej na Rzecz Poprawy Jakości Kształcenia w Szkolnictwie Wyższym (DIKU), 20 mln euro Islandzkie Centrum Badań (RANNIS), Agencja ds. Kształcenia Międzynarodowego w Liechtensteinie (AIBA) Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu Ministerstwo Klimatu i Środowiska z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Norweska Dyrekcja ds. Zasobów Wodnych i Energii, Norweska Agencja Środowiska, Krajowa Agencja ds. Energii Islandii 140 mln euro Kultura Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Norweska Rada Sztuki oraz Norweski Dyrektoriat ds. Dziedzictwa Kulturowego 75 mln euro Zdrowie Ministerstwo Zdrowia Norweski Dyrektoriat ds. Zdrowia 20 mln euro Sprawiedliwość Ministerstwo Sprawiedliwości z Centralnym Zarządem Służby Więziennej Norweska Służba Więzienna 58,2 mln euro Sprawy Wewnętrzne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Norweskie Ministerstwo Sprawiedliwości i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Norweski Dyrektoriat Obrony Cywilnej Planowania Kryzysowego (DSB) 20 mln euro Fundusz Współpracy Dwustronnej Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej n/d 16,2 mln euro Pomoc Techniczna Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej n/d 12,1 mln euro Programy zarządzane przez darczyńców Fundusz NGO Biuro Mechanizmów Finansowych (BMF) n/d 53 mln euro Social Dialogue – Decent Work Innovation Norway n/d 6,1 mln euro.

Na co idą fundusze w Polsce?

Pieniądze z funduszy norweskich idą na badania, edukację, wsparcie przedsiębiorczości, telemedycynę, bezpieczeństwo energetyczne (chodzi tu np. o inwestycje w miejskie systemy ciepłownicze czy termomodernizację szkół) oraz rozwiązania i technologie sprzyjające środowisku i klimatowi.

W okresie 2004 – 2009 w ramach Mechanizmu Finansowego EOG i norweskiego finansowanie przyznano 1 250 projektom. Projekty te były finansowane w ramach następujących obszarów wsparcia:

Wszelkie informacje zostały zaczerpnięte z:

  • https://www.eog.gov.pl/
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_główna